10 Απλοί Κανόνες για να Διαβάσεις ένα Επιστημονικό Άρθρο

#1 Ποιος είναι ο στόχος σου

Αυτός επηρεάζει τον τρόπο που γίνεται η προσέγγιση ανάγνωσης του άρθρου π.χ.

• Εμπλοκή με έναν νέο επιστημονικό τομέα, επιθυμία εμπλουτισμού γνώσεων πάνω σε αυτόν: Επικέντρωση στην αρχή (στην εισαγωγή όπου παρουσιάζεται το θεωρητικό υπόβαθρο και ο σκοπός του άρθρου) και στο τέλος (στη συζήτηση όπου παρουσιάζονται και συζητούνται τα ευρήματα της έρευνας).
• Ενδιαφέρεσαι για κάθε νέα δημοσίευση ενός συγγραφέα ο οποίος σε εμπνέει: Ρίξε μια ματιά σε ολόκληρο το άρθρο και εξέτασέ το κριτικά ώστε να καταλάβεις που εντάσσεται στο ευρύτερο έργο του.
• Ενδιαφέρεσαι για νέα δημοσίευση η οποία πληροί τις λέξεις κλειδιά που θέλεις, ώστε να ενημερωθείς πάνω στις νέες εξελίξεις του τομέα: Επικεντρώσου στη μέθοδο όπου αναφέρει πληροφορίες για τη διεξαγωγή και την υλοποίηση της έρευνας καθώς και εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν. Ακόμα επικεντρώσου στον σκοπό της έρευνας ο οποίος παρουσιάζεται στην εισαγωγή. 

#2 Κατανόηση του στόχου του συγγραφέα

Κατά την ανάγνωση ενός άρθρου εξίσου σημαντικοί για την κατανόηση είναι τόσο ο συγγραφέας όσο και ο αναγνώστης. Αφού κατανοήσεις ποιος είναι ο δικός σου σκοπός προσπάθησε να κατανοήσεις και του συγγραφέα καθώς έτσι θα ερμηνεύσεις σωστά όσα παρουσιάζει. Σε αυτό θα σε βοηθήσει να γνωρίζεις κάποια στοιχεία για τον συγγραφέα, τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα και το στυλ γραφής του. Ακόμα, βοηθητικό είναι το γνωστικό υπόβαθρο πάνω στον τομέα. Ωστόσο, ακόμα κι αν αυτά λείπουν δεν σημαίνει ότι δεν μπορείς να διαβάσεις και να κατανοήσεις ένα άρθρο.

Επίσης, να έχεις στο νου σου σε ποιο περιοδικό είναι δημοσιευμένο το άρθρο (άρα αυτό διαμορφώνει το γενικότερο πλαίσιο) και τι είδους άρθρο είναι π.χ. έρευνα (διεξαγωγή έρευνας), μετα-ανάλυση (σύγκριση και ανάλυση πολλών άρθρων που πραγματεύονται το ίδιο θέμα), ερευνητική πρόταση (πρόταση για μελλοντική έρευνα) κλπ.

#3 Κάνε 6 ερωτήσεις

1. Τι θέλουν να μάθουν/ανακαλύψουν οι συγγραφείς (κίνητρο);
2. Ποια προσέγγιση ή μέθοδο ακολούθησαν;
3. Γιατί επέλεξαν αυτόν τον τρόπο;
4. Τι δείχνουν τα αποτελέσματα (γραφήματα, πίνακες κλπ);
5. Ποια ερμηνεία έδωσε ο συγγραφέας στα ευρήματα (συζήτηση);
6. Τι πρέπει να γίνει στο μέλλον; Ποια είναι τα επόμενα βήματα για την κατανόηση και τον εμπλουτισμό του ζητήματος (συχνά αναφέρονται από τον ίδιο τον συγγραφέα στις προτάσεις μελλοντικής έρευνας);

#4 Κατανόηση πινάκων και σχεδιαγραμμάτων

Το πιο σημαντικό σε μια έρευνα είναι τα νέα δεδομένα που παρέχει στην επιστημονική κοινότητα. Αυτά παρουσιάζονται συνοπτικά στους πίνακες και τα σχεδιαγράμματα. Είτε γίνεται στην αρχή είτε στο τέλος είναι σημαντική η κατανόησή τους.

#5 Κατανόηση ενοτήτων 

#6 Διάβασε με κριτική ματιά

Να θυμάσαι ότι στην επιστήμη, μια θεωρία ισχύει μέχρι να προκύψουν νέα δεδομένα τα οποία την αμφισβητούν ή απορρίπτουν εν μέρει ή ολοκληρωτικά. Επομένως μην θεωρείς δεδομένα και τελεσίδικα όλα όσα διαβάζεις. Σύγκρινέ τα και με άλλες έρευνες οι οποίες μπορεί να παρουσιάζουν μια διαφορετική οπτική. Συχνά τείνει κανείς να ερμηνεύει τα δεδομένα με βάση τις δικές του υποθέσεις ή ακόμα και τα δεδομένα να είναι εσφαλμένα εξαιτίας των περιορισμών μιας έρευνας. Για αυτό απαιτείται η μελέτη πολλών πηγών για τη συγγραφή ενός άρθρου ή και την κατανόηση του ζητήματος. 

#7 Να είσαι ευγενικός

Συχνά ο τρόπος συγγραφής μπορεί να μην σου αρέσει ή να σου φαίνεται δυσνόητος. Επίσης μπορεί να παρατηρήσεις ορθογραφικά και συντακτικά λάθη. Σίγουρα τα παραπάνω μπορεί να σε εκνευρίζουν αλλά σε καμία περίπτωση δεν μειώνουν την ποιότητα του έργου. Ακόμα, εάν θέλεις να δώσεις feedback κάντο με ευγένεια σεβόμενος τον κόπο και το έργο του συγγραφέα. 

#8 Να είσαι έτοιμος να κάνεις το κάτι παραπάνω

Όπως έχει αναφερθεί η ανάγνωση και κατανόηση ενός άρθρου δεν αποτελεί μια εύκολη διαδικασία. Συχνά θα χρειαστεί να ξαναδιαβάσεις, να ψάξεις έννοιες και θεωρίες οι οποίες σου είναι άγνωστες. Ορισμένοι σύμβουλοι συνιστούν να διαβάσεις ένα άρθρο τρεις φορές: Την πρώτη φορά, απλά διάβασε χωρίς την πίεση της κατανόησης ή της κριτικής του έργου. Για τη δεύτερη φορά, στόχευσε στην κατανόηση της εργασίας. Στην τρίτη ανάγνωση, κράτα σημειώσεις.

Η μελέτη ενός άρθρου μπορεί να γίνει όπως σε βολεύει περισσότερο π.χ. από τον υπολογιστή ή εκτυπωμένο, κρατώντας σημειώσεις ή υπογραμμίζοντας. 

#9 Μίλα για το άρθρο

Το να μοιράζεσαι τη γνώση που απέκτησες έχει πολλαπλά οφέλη. Αρχικά ωφελεί εσένα καθώς μπαίνοντας στη διαδικασία να μοιραστείς ότι έμαθες το κατανοείς καλύτερα. Ακόμα ανταλλάσσεις χρήσιμη γνώση με τους συνομιλητές σου, καλύπτοντας ή αναδεικνύοντας κενά στα άτομα αλλά και την επιστημονική κοινότητα. Τέλος βοηθάς και τους συγγραφείς μεταδίδοντας το έργο τους. 

#10 Χτίσε τη γνώση

Ότι διαβάζεις δες το σαν ένα τούβλο σε έναν τοίχο, τον οποίο συμπληρώνει. Εάν διαβάζεις για να πάρεις νέα γνώση πάρε πληροφορίες από νέες πηγές, ενώ αν διαβάζεις για να κάνεις τη δική σου έρευνα προσπάθησε να βρεις ποιο τούβλο λείπει, το οποίο θα συμπληρώσει τον τοίχο.

Τα παραπάνω βήματα σκοπό έχουν να σε βοηθήσουν στην μελέτη επιστημονικών άρθρων. Ακόμα κι αν σου φαίνεται δύσκολο όσο πιο πολύ εξασκείσαι τόσο πιο εύκολα και γρήγορα θα γίνεται!