Upskilling και Reskilling: Η αναγκαιότητα για το επαγγελματικό μέλλον
Καθώς η ανάγκη για νέες δεξιότητες μεταξύ των επαγγελματιών γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική, η επανεκπαίδευση (reskilling) και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων (upskilling) αποτελούν τις καταλληλότερες στρατηγικές. Εξαιτίας και της ραγδαίας τεχνολογικής ανάπτυξης, τα επόμενα χρόνια θα είναι καθοριστικά καθώς αναμένεται να αλλάξουν σε σημαντικό βαθμό τα επιθυμητά και απαιτούμενα προσόντα των εργαζόμενων. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα μειωθούν οι θέσεις εργασίας. Αντιθέτως, αναμένεται να αυξηθούν, ωστόσο πιθανότατα θα αλλάξουν οι απαιτήσεις από τους εργαζόμενους. Πέρα από τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, όσοι παραμείνουν στις δουλειές που ήδη κάνουν θα χρειαστεί να εξελίξουν τις δεξιότητές τους σε ένα σημαντικό βαθμό. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει την κρίσιμη σημασία της επανεκπαίδευσης και της αναβάθμισης των δεξιοτήτων σε όλα τα επίπεδα εντός των οργανισμών, των τμημάτων και των κλάδων. Φυσικά, η αναβάθμιση δεξιοτήτων ή η επανεκπαίδευση δεν είναι απαραίτητο να γίνουν απλά στα πλαίσια ενός οργανισμού. Ο καθένας ατομικά, μπορεί να εμπλακεί στις διαδικασίες αυτές. Με τον τρόπο αυτό θα νιώθει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση ή θα ξεκινήσει πιθανώς μία νέα επαγγελματική διαδρομή.
Τι σημαίνει Upskilling και Reskilling (αναβάθμιση δεξιοτήτων και επανεκπαίδευση) ;
Οι δύο αυτές διαδικασίες αποτελούν τον καταλληλότερο τρόπο να επεκτείνετε τις ικανότητές σας και να αναπτύξετε την καριέρα σας. Παρά το γεγονός ότι και οι δύο διαδικασίες περιλαμβάνουν τη μάθηση νέων δεξιοτήτων, διαφέρουν μεταξύ τους.
Πιο συγκεκριμένα, η αναβάθμιση δεξιοτήτων (upskilling) αναφέρεται στην εκμάθηση νέων δεξιοτήτων πάνω στον τομέα στον οποίο ήδη εργάζεται κάποιος. Καθώς τα επαγγέλματα αλλά και οι ανάγκες της αγοράς εργασίας συνεχώς εξελίσσονται, παράλληλα και με την τεχνολογική ανάπτυξη, συχνά οι εργαζόμενοι αντιλαμβάνονται ένα “κενό” στις γνώσεις τους. Μέσω της αναβάθμισης των δεξιοτήτων προσπαθούν να καλύψουν το κενό αυτό, να αναπτύξουν τον τρέχοντα ρόλο τους, να είναι πιο αποτελεσματικοί και να νιώθουν μεγαλύτερη σιγουριά κι αυτοπεποίθηση.
Παράδειγμα upskilling είναι όταν ένας υπάλληλος marketing μαθαίνει να χρησιμοποιεί νέα εργαλεία ψηφιακής διαφήμισης, όπως το Google Analytics ή οι πλατφόρμες διαχείρισης μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ακόμα, ανάλογο παράδειγμα είναι όταν μια ομάδα πωλήσεων συμμετέχει σε εργαστήρια επικοινωνίας και διαπραγματεύσεων για τη βελτίωση της αλληλεπίδρασής τους με τους πελάτες και την επίλυση συγκρούσεων ή όταν ένας υπάλληλος σε πολυεθνική εταιρεία μαθαίνει μια δεύτερη γλώσσα για να βελτιώσει την επικοινωνία με διεθνείς συνεργάτες ή πελάτες.
Ωστόσο, η επανεκπαίδευση (reskilling) είναι η διαδικασία κατά την οποία οι εργαζόμενοι μαθαίνουν νέες δεξιότητες για να μπορούν να αναλάβουν έναν διαφορετικό ρόλο ή να προσαρμοστούν σε νέες εργασιακές απαιτήσεις μέσα στην εταιρεία τους. Αντί να βελτιώνουν τις υπάρχουσες δεξιότητες τους, όπως συμβαίνει με το upskilling, οι εργαζόμενοι αποκτούν εντελώς νέες ικανότητες που τους επιτρέπουν να μετακινηθούν σε διαφορετικές θέσεις ή τομείς.
Παράδειγμα αποτελεί ένας υπάλληλος εξυπηρέτησης πελατών, ο οποίος εκπαιδεύεται στον προγραμματισμό με σκοπό να μετακινηθεί σε μία θέση εργασίας προγραμματιστή. Ακόμα, όταν ένας εργάτης παραγωγής εκπαιδεύεται στις αρχές διαχείρισης έργων για να αναλάβει διοικητικό ρόλο σε ένα project ή όταν ένας λογιστής μαθαίνει data analysis (ανάλυση δεδομένων) για να περάσει σε έναν ρόλο που επικεντρώνεται στη στρατηγική λήψη αποφάσεων βασισμένη στα δεδομένα.Συνοπτικά, upskilling είναι η διαδικασία βελτίωσης των υπαρχουσών δεξιοτήτων ενός εργαζόμενου για να αποδώσει καλύτερα στον τρέχοντα ρόλο του ενώ reskilling είναι η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων ώστε ο εργαζόμενος να μπορεί να αναλάβει έναν εντελώς διαφορετικό ρόλο.
Εξετάζεται επίσης, κατά πόσο η σχέση αυτή επηρεάζεται από τον βαθμό δημογραφικής ανομοιότητας των εργαζόμενων. Ως δημογραφική ανομοιότητα εννοείται η διαφορά στο φύλο και την εθνικότητα. Κι αυτό ισχύει γιατί άτομα που διαφέρουν μεταξύ τους, αποτελούν πηγές μοναδικών προοπτικών και πληροφοριών.
Έτσι, εργαζόμενοι οι οποίοι γίνονται αντιληπτοί ως δημιουργικοί από τους συναδέλφους τους αλλά και είναι περισσότερο δημογραφικά ανόμοιοι στον οργανισμό, είναι πιθανότερο να προσελκύσουν τους συναδέλφους τους με σκοπό τη σύναψη σχέσεων, και με αυτόν τον τρόπο μεταφέρονται στο επίκεντρο του κοινωνικού δικτύου του οργανισμού.
Η μελέτη εξετάζει τις συνέπειες στις σχέσεις και την κεντρικότητα της θέσης ενός εργαζόμενου που γίνεται αντιληπτός από τους άλλους ως δημιουργικός, και πώς αυτές εξελίσσονται στο χρόνο. Ακόμα, διερευνάται κατά πόσο η δημογραφική ανομοιότητα μέσα στον οργανισμό μπορεί να λειτουργήσει ως πλεονέκτημα στην ενίσχυση των κοινωνικών σχέσεων των ατόμων αυτών.
Με ποιον τρόπο το upskilling & reskilling μπορούν να βοηθήσουν επαγγελματικά και οικονομικά
Όπως προαναφέρθηκε τα επαγγελματικά δεδομένα και οι απαιτήσεις αυξάνονται συνεχώς. Επομένως, το να παραμένουν οι εργαζόμενοι ενημερωμένοι και να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις νέες αυτές απαιτήσεις είναι ζωτικής σημασίας. Αδιαμφισβήτητα, η διαδικασία upskilling-reskilling μπορεί να είναι δύσκολη και απαιτητική, σίγουρα όμως θα ανοίξει νέους δρόμους και νέες ευκαιρίες.
Το “κενό” στις γνώσεις και τις ικανότητες είναι ένα γενικότερο φαινόμενο το οποίο παρατηρείται σε διάφορους κλάδους. Συχνά έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούν οι εργοδότες να βρουν τον κατάλληλο υποψήφιο. Έχοντας κανείς τις δεξιότητες αυτές μπορεί να διατηρεί ένα εξαιρετικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αγορά εργασίας και να διεκδικεί περισσότερες και συχνά καλύτερες θέσεις εργασίας. Παράλληλα όμως και οι οργανισμοί μπορούν να φροντίζουν να εκπαιδεύουν κατάλληλα τους υπαλλήλους τους ώστε ο ίδιος ο οργανισμός να ξεχωρίζει στην αγορά εργασίας. Αυτό συχνά σημαίνει αύξηση μισθού για τους εργαζόμενους και αύξηση κερδών για τους οργανισμούς.
Ποιες δεξιότητες πρέπει να αποκτήσετε;
Πριν μπείτε σε μία διαδικασία upskilling ή reskilling σκεφτείτε καλά σε τι θα θέλατε να εκπαιδευτείτε. Αρχικά σκεφτείτε ποιες δεξιότητες διαθέτετε ήδη, ποιες δηλαδή δεξιότητες έχετε ήδη αποκτήσει μέσα από τις εως τώρα εκπαιδεύσεις και εμπειρία σας (ή αντίστοιχα σκεφτείτε για τους υπαλλήλους σας). Τέτοιες μπορεί να είναι πτυχία, εκπαιδεύσεις, soft skills, hard skills κλπ.
Έπειτα, αναλογιστείτε πάνω στις δεξιότητες που σας λείπουν ή στις οποίες έχετε κενά. Σε συνδυασμό και με τους επαγγελματικούς σας στόχους (προσωπικούς ή οργανωσιακούς) ποιες είναι αυτές οι δεξιότητες που θα δημιουργήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και θα σας κάνουν να ξεχωρίσετε αλλά δεν τις έχετε αναπτύξει ακόμα; Επίσης, παρατηρώντας τις τάσεις στην αγορά εργασίας μπορείτε να εστιάσετε σε ακόμα πιο συγκεκριμένες δεξιότητες. Με αυτόν τον τρόπο θα έχετε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα κι έτσι θα είστε σε θέση να αποφασίσετε το επόμενο βήμα στην εκπαίδευση και ανάπτυξή σας.
Τρόποι επίτευξης upskilling & reskilling
Τρόποι για Upskilling:
- Εκπαίδευση εντός της εταιρείας: Συνεχής εκπαίδευση και ανάπτυξη δεξιοτήτων στην εργασία μέσω ειδικών προγραμμάτων και καθοδήγησης, τα οποία παρέχονται από τον οργανισμό.
- Online μαθήματα και σεμινάρια: Χρήση πλατφορμών εκπαίδευσης για την εκμάθηση νέων εργαλείων και τεχνικών.
- Επαγγελματικές πιστοποιήσεις: Παρακολούθηση εξειδικευμένων προγραμμάτων που παρέχουν πιστοποίηση σε ένα συγκεκριμένο τομέα (π.χ., project management, ψηφιακό μάρκετινγκ).
- Mentorship και coaching: Καθοδήγηση από πιο έμπειρους συναδέλφους ή επαγγελματίες για την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων.
- Workshops και συνέδρια: Συμμετοχή σε επαγγελματικά workshops και συνέδρια για την απόκτηση γνώσεων για νέες τάσεις και τεχνικές.
Τρόποι για Reskilling
- Εταιρικά προγράμματα επανεκπαίδευσης: Πολλές επιχειρήσεις δημιουργούν ή συμμετέχουν σε προγράμματα που εκπαιδεύουν τους εργαζόμενους για νέους ρόλους με βάση τις ανάγκες της εταιρείας.
- Μαθήματα σε ειδικά αντικείμενα: Εκπαίδευση σε νέους τομείς μέσω πιο δομημένων προγραμμάτων, όπως πτυχία ή εξειδικευμένα προγράμματα κατάρτισης.
- Μάθηση μέσω πρακτικής άσκησης: Συνδυασμός θεωρητικής και πρακτικής μάθησης για την απόκτηση νέων επαγγελματικών δεξιοτήτων.
- Bootcamps: Ταχεία εκπαίδευση σε νέες δεξιότητες, όπως τα coding bootcamps για προγραμματισμό, που βοηθούν τους εργαζόμενους να περάσουν σε τελείως νέους ρόλους.
Προγράμματα κατάρτισης σε συνεργασία με πανεπιστήμια: Εταιρείες μπορεί να συνεργάζονται με πανεπιστήμια για την επανεκπαίδευση των υπαλλήλων τους σε νέους τομείς.
Πως να ξεκινήσετε τη διαδικασία Upskilling & Reskilling
Αρχικά σκεφτείτε ποιοι είναι οι στόχοι σας (οργανωσιακοί ή προσωπικοί). Αυτοί οι στόχοι ποιες δεξιότητες απαιτούν; Χρειάζεστε αναβάθμιση ή επανεκπαίδευση. Η εκπαίδευση αυτή πως μπορεί να γίνει, μέσω κάποιου online course ή κάποιου πτυχίου; Μήπως η πρακτική άσκηση είναι πιο σημαντική;
Αποφασίστε ακριβώς ποια θα είναι η εκπαίδευση, καθώς και αν απαιτείται ένας συνδυασμός εκπαιδεύσεων π.χ. σε soft και hard skills.
Στη συνέχεια θέστε βραχυπρόθεσμους στόχους, δηλαδή σκεφτείτε ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσετε ώστε να φτάσετε στον απώτερο σκοπό σας. Θα φτάσετε βήμα-βήμα και κάθε φορά εκεί πρέπει να στοχεύετε (στο επόμενο βήμα).
Δυσκολίες κατά την εφαρμογή upskilling και reskilling
Κόστος: Οι διαδικασίες αυτές σίγουρα απαιτούν κάποιο budget, είτε για να εκπαιδευτείτε/επιμορφωθείτε ατομικά είτε για να πραγματοποιήσετε κάποια εκπαίδευση στην εταιρεία σας. Τέτοιο μπορεί να είναι το υλικό που θα χρειαστείτε, οι εκπαιδευτές κλπ. Ωστόσο αναλογιστείτε το κέρδος που μπορεί να σας φέρουν πίσω και προσθέστε στο κόστος αποχωρήσεις και onboarding νέων υπαλλήλων, το οποίο προκύπτει όταν λείπουν οι ευκαιρίες εκπαίδευσεις. Οι πλούσιες δεξιότητες σίγουρα αποτελούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Αντίσταση στην αλλαγή: Συχνά προκύπτει εξαιτίας της δυσκολίας να ξεφύγει κανείς από τα συνηθισμένα και της ιδέας ότι απαιτεί χρόνο και κόπο. Ωστόσο, η σωστή και σαφής επικοινωνία των θετικών συνεπειών που μπορεί να επιφέρει είναι απαραίτητη και μπορεί να φανεί ιδιαίτερα βοηθητική.
Εκπαίδευση σε λάθος δεξιότητες: Συχνά μπορεί να ξεκινήσει κάποια εκπαίδευση η οποία τελικά θα φανεί ανεπαρκής καθώς δεν ανταποκρίνεται στις τρέχουσες εκπαιδευτικές ανάγκες. Είναι πολύ σημαντικό να αξιολογήσετε από πριν το κενό στις γνώσεις και να ορίσετε με σαφήνεια τους στόχους που θέλετε να καλύψετε μέσω της εκπαίδευσης.
Τάσεις στην αγορά εργασίας: Ακόμα είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε πως οι νέες δεξιότητες που θέλετε να αποκτήσετε ταιριάζουν πλήρως με τις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες στην αγορά εργασίας. Μόνο έτσι θα διατηρήσετε το ανταγωνιστικό σας πλεονέκτημα.
