- Expert Voice
Από το Burnout και τις Κρίσεις Πανικού στην Επανεκκίνηση: Πώς η αφήγηση και τα όρια μου με έφεραν πίσω στο «γιατί» μου. Το γιατί που ψάχνουμε όλοι μέσα μας σε αυτή τη ζωή.


Παντελής Παπαναστασίου
Σύμβουλος Επιχειρήσεων
Ιδιοκτήτης Συμβουλευτικής Εταιρείας Papanastasiou & Co. Σύμβουλοι Επιχειρήσεων
Εισαγωγή – Η στιγμή που σταμάτησαν όλα
Νοέμβριος 2024. Βρίσκομαι στο Ηράκλειο Κρήτης. Έχω έρθει από τα Χανιά για να ταξιδέψω στη Ρόδο την επόμενη μέρα. Ο λόγος του ταξιδιού αφορά μια επαγγελματική συνεργασία που, για μένα, είχε ήδη λήξει συναισθηματικά — μια πόρτα που είχε κλείσει, αλλά δεν είχα το θάρρος να κλείσω και εγώ. Κι όμως, είχα πείσει τον εαυτό μου ότι πρέπει να πάω, να φανώ «σωστός», να κάνω αυτό που πρέπει και να σταθώ επαγγελματίας.
Ξυπνώ μέσα στη νύχτα με δυσφορία. Είχα βάλει ξυπνητήρι στις 05:00 — κάτι που πλέον αποφεύγω λόγω των παιδιών, αφού εκείνα με ξυπνούν από μόνα τους κάθε πρωί. Η πτήση ήταν στις 07:00. Ξεκινώ να ετοιμάζομαι, να πακετάρω, να πάω στο αεροδρόμιο. Όμως το σώμα μου αρνείται. Κρίση πανικού. Πόνοι στο στομάχι. Έντονη δυσφορία. Δεν μπορώ να αναπνεύσω. Δεν μπορώ να λειτουργήσω. Δεν μπορώ — τελεία.
Ακυρώνω το ταξίδι. Ακυρώνω τη συμμετοχή μου στο συνέδριο. Ακυρώνω κάθε «πρέπει» που είχα στοιχίσει μεθοδικά. Μένω δύο μέρες στο Ηράκλειο για να συνέλθω. Όχι μόνο σωματικά, αλλά κυρίως ψυχικά. Για να καταλάβω τι πραγματικά μου συμβαίνει.
Στο δρόμο της επιστροφής προς τα Χανιά, μιλούσα με τη γυναίκα μου στο τηλέφωνο. Μου λέει κάτι που λειτουργεί σαν καθρέφτης και σαν λύτρωση ταυτόχρονα:
«Εμείς δεν είμαστε και δεν θέλουμε να ζούμε όπως οι συνεργάτες σου, αγάπη μου. Έχουμε επιλέξει άλλο τρόπο ζωής. Έχουμε άλλες προτεραιότητες. Άλλες αξίες. Και αυτό είναι επιλογή, όχι αδυναμία… και αυτό είναι εντάξει»
Τα λόγια της ήταν τόσο συγκινητικά που δεν άντεξα… έκλαψα… Θυμήθηκα γιατί είμαι μαζί της. Θυμήθηκα τι παλεύω, ποιος είμαι, τι ζωή θέλω να χτίσω. Συνειδητοποίησα ότι όλα αυτά που ένιωθα δεν ήταν αδυναμία — ήταν η αλήθεια μου που προσπαθούσε απεγνωσμένα να βγει στην επιφάνεια.
Και τότε άρχισα να αναθεωρώ. Όχι μόνο τη δουλειά μου. Αλλά τον τρόπο που ζω.
Η κατάρρευση που δεν φώναζε – απλά υπήρχε
Η κρίση στο Ηράκλειο δεν ήταν η αρχή. Ήταν το αποκορύφωμα. Ερχόταν εδώ και καιρό.
Από τον Σεπτέμβριο του 2021 ξεκίνησα να γράφω. Αγόρασα ένα μπλε, κλασικό τετράδιο — σαν αυτά που είχαμε στο σχολείο. Κάθε μέρα σημείωνα σκέψεις, γεγονότα, προβληματισμούς, στόχους. Όταν κάτι με δυσκόλευε, το αποτύπωνα στις σελίδες για να το αποδομήσω και να το δω πιο καθαρά. Αυτό που ξεκίνησε ως μια απλή συνήθεια, εξελίχθηκε σε κάτι πολύ βαθύτερο.
Μετά την έναρξη της ψυχοθεραπείας, το γράψιμο έγινε η πιο σημαντική συνήθεια που έχω υιοθετήσει. Είναι ένα από τα σπουδαιότερα δώρα που έχω κάνει στον εαυτό μου. Μου δίνει χώρο να εκφράζω όσα δεν μπορώ πάντα να πω δυνατά, να βρίσκω λύσεις και να δίνω νόημα σε όσα ζω.
Το 2024 έβαλα έναν νέο στόχο: να γράφω ακόμα πιο συστηματικά από το 2023. Και το έκανα. Κάθε λέξη, κάθε σελίδα, με έφερνε πιο κοντά στον εαυτό μου. Το γράψιμο είναι βαθιά συγκινητικό. Είναι σαν να μιλάς στον πιο ειλικρινή σου φίλο — που δεν σε κρίνει ποτέ. Μια διαδικασία που σου προσφέρει δύναμη, σε βοηθά να επεξεργαστείς τα συναισθήματά σου και να ανοίξεις δρόμους προς την αυτογνωσία.
Το γράψιμο με έσωσε εκείνη την Τετάρτη του Νοέμβρη του 2024, όταν βίωσα την κρίση πανικού. Ήταν μια τόσο έντονη και δυσφορική εμπειρία — ένιωθα πως κάτι μέσα μου ήθελε να βγει, αλλά με άλλον τρόπο, όχι όπως το ήξερα. Αν δεν είχα το τετράδιο εκείνη τη στιγμή, για να γράψω όλα όσα ένιωθα, να τα αποδώσω με λέξεις, να τα καταλάβω, να τα αποδομήσω και τελικά να τα αποδυναμώσω… δεν ξέρω πού θα ήμουν σήμερα ή σε τι κατάσταση θα βρισκόμουν.
Σε αυτό το τετράδιο έγραφα από το 2023 — και όλο το 2024 — για την ανάγκη μου να βάλω όρια. Να επικεντρωθώ σε αυτά που με γεμίζουν, που έχουν νόημα για μένα. Να ξαναβρώ τον εαυτό μου, να μάθω να υπάρχω και να νιώθω αυθεντικός. Κάπου εκεί, ανάμεσα στις λέξεις, άρχισα να ξανασυναντώ εμένα.
Πηγαίνοντας λίγο πίσω…
Γεννήθηκα μέσα σε μια οικογενειακή επιχείρηση από την οποία για χρόνια προσπαθούσα να απεγκλωβιστώ. Το 2015 την ανέλαβα με στόχο να τη μεταμορφώσω. Την αναδιοργάνωσα πλήρως, επανασχεδίασα τις διαδικασίες της, την εξέλιξα. Παράλληλα, το 2013 είχα ξεκινήσει τη δική μου επαγγελματική διαδρομή και παράλληλα ξεκίνησα έκανα Μεταπτυχιακό και βρήκα και εργασία σε εταιρεία μέσω συνεργασίας στην Αθήνα, και σταδιακά η ίδρυση της δικής μου συμβουλευτικής εταιρείας. Όλα γρήγορα. Όλα έντονα. Όλα με το άγχος να αποδείξω ότι «τα καταφέρνω».
Το πρόβλημα; Δεν σταμάτησα ποτέ. Δεν άφησα χώρο στον εαυτό μου. Το σώμα άρχισε να φωνάζει. Η δημιουργικότητα έσβηνε. Η καθημερινότητα γινόταν βάρος. Κι εγώ συνέχιζα.
Μέχρι που το σώμα μου είπε: «Φτάνει».
Για χρόνια πίστευα πως:
- αν δούλευα πιο σκληρά,
- αν ακολουθούσα τους «κανόνες»,
- αν έκανα ό,τι ζητάει η αγορά, όλα θα πήγαιναν καλά.
Όμως κάτι μέσα μου με κρατούσε πίσω…
Και τότε συνειδητοποίησα κάτι που μου άλλαξε τη ζωή:
- Το εμπόδιο δεν είναι οι συνθήκες — είναι η ιστορία που λες στον εαυτό σου.
- Δεν είσαι εγωιστής αν θες να κάνεις αυτό που σε εκφράζει.
- Δεν χρειάζεται να εγκλωβίζεσαι σε κάτι που δεν σε γεμίζει, απλά για να «έχεις δουλειά».
- Το πραγματικό ρίσκο δεν είναι να δοκιμάσεις — είναι να περάσουν χρόνια και να έχεις μείνει στην ίδια θέση.
Τα όρια που με προστάτεψαν – και με επανέφεραν
Αν δεν είχα κάνει χρόνια ψυχοθεραπεία, αν δεν είχα δουλέψει με τον εαυτό μου, δεν θα μπορούσα να σταθώ σήμερα και να μιλήσω έτσι. Δεν θα είχα αμφισβητήσει τις πεποιθήσεις που με κρατούσαν δέσμιο. Δεν θα μπορούσα να ανακάμψω.
Έτσι, άρχισα να θέτω όρια. Στην αρχή αμήχανα, με ενοχές. Μετά, με συνέπεια και αγάπη προς τον εαυτό μου.
Όριο στον χρόνο: Δεν δουλεύω πια διαρκώς. Έχω ωράριο. Λέω «όχι».
Όριο στους πελάτες: Επιλέγω συνεργασίες που με εμπνέουν.
Όριο στον εαυτό μου: Δεν αποδεικνύω διαρκώς την αξία μου. Αρκεί να είμαι παρών.
Τα όρια δεν είναι περιορισμοί. Είναι φροντίδα. Είναι αγάπη. Είναι τρόπος να είσαι αυθεντικός.
Τα όρια που με προστάτεψαν – και με επανέφεραν
Το 2019, μέσα από τη θεραπεία, ξεκίνησε και ένα άλλο ταξίδι: αυτό της επιστροφής στον εαυτό μου. Σιγά-σιγά άρχισα να συνειδητοποιώ πως η επιχειρηματικότητα, όπως τη βίωνα — είτε μέσα από τη δική μου πορεία, είτε μέσα από τους πελάτες μου — δεν είναι απλώς δομές και οικονομικά δεδομένα. Είναι εσωτερική πορεία. Είναι ψυχή. Και τότε άρχισα να βλέπω καθαρά πως οι μεγαλύτερες δυσκολίες των επιχειρηματιών είναι εσωτερικές: φόβοι, περιοριστικές πεποιθήσεις, ανασφάλεια.
Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα να δημιουργήσω κάτι δικό μου. Ένα εργαλείο, αρχικά για μένα. Και μετά, για τους άλλους. Με ήρωες, αποστολές, ερωτήσεις και αλήθειες — όλα φτιαγμένα για να σε βοηθήσουν να ξαναβρείς το νήμα σου. Να πεις την ιστορία σου μέσα από την αφήγηση. Και φυσικά, να τη συνεχίσεις με νόημα.
Γιατί η αφήγηση δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ανάγκη. Είναι εργαλείο ανθεκτικότητας.
Ο ήρωας του παιχνιδιού μου δεν είναι τέλειος. Είναι αληθινός. Κουβαλάει αμφιβολίες, αδυναμίες, φόβους. Αλλά συνεχίζει. Και γι’ αυτό γίνεται καθρέφτης για όλους μας.
Η αφήγηση έχει τη δύναμη να μας επανασυνδέει. Με το νόημα. Με την ουσία. Με εμάς.
Κλείσιμο – Μια πρόσκληση
Το 2025 έχει ήδη ξεκινήσει και, καθώς έκανα τον απολογισμό της προηγούμενης χρονιάς, συνειδητοποίησα κάτι σημαντικό: οι στόχοι είναι χρήσιμοι, ναι. Αλλά αυτό που έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία για μένα, είναι να θυμάμαι τι δεν μπορώ — και τι δεν αντέχω.
Τι δεν μπορώ:
- Να δίνω χρόνο και ενέργεια σε σχέσεις χωρίς σύνδεση.
- Να λέω «ναι» εις βάρος μου.
- Να παραβιάζω τα όριά μου.
- Να δουλεύω χωρίς όριο.
- Να ζω σε ασυμβατότητα αξιών.
Τι δεν αντέχω:
- Να μην έχω χρόνο για μένα.
- Να μη φροντίζω τον ύπνο μου.
- Να φιλτράρω τα πάντα για να γίνομαι αποδεκτός.
- Να δουλεύω μόνο για υποχρεώσεις.
- Να μη δουλεύω για τα όνειρά μου.
- Να μη σέβονται τα όριά μου.
Για το 2025 λοιπόν αποφασίζω να τιμήσω τον εαυτό μου. Να λέω την αλήθεια μου. Να φροντίζω τον εαυτό μου. Να συνεχίζω με νόημα.
Το burnout και οι κρίσεις πανικού δεν είναι αδυναμία. Είναι μήνυμα. Αν το ακούσεις, μπορεί να γίνει η αρχή. Αν νιώθεις ότι έχεις χάσει την επαφή με το «γιατί» σου, σταμάτα. Άκουσε.
Ξεκίνα ξανά.
Η ζωή σου είναι ιστορία.
Και η ιστορία σου αξίζει.
Με εσένα πρωταγωνιστή.
Share
Περισσότερα Άρθρα

Προτεινόμενα